Celina Kanunnikava

Celina Kanunnikava swoją twórczością udowadnia, że malarstwo może być krytyczne i zaangażowane, nie stając się jednowymiarową publicystyką. Artystka, żyjąc w Poznaniu i Mińsku, na co dzień konfrontuje się z postsowieckim reżimem A. Łukaszenki.

Kanunnikava doświadcza(ła) polityki na własnym ciele, biorąc udział w manifestacjach na Białorusi. Jej twórczość inspirują zatem zarówno doznania osobiste, jak i świadomość Historii. Na obrazach protestujący tłum przypomina falujący, wielki organizm. Jak podkreślał E. Canetti, jednostka tonie w nim, lecz jednocześnie wiele czerpie z siły zbiorowości. Róża jerychońska, stulona niczym zaciśnięta z wściekłości pięść, rozkwita nagle, gdy dostanie parę kropli wody. Na płótnach Kanunnikavej roślina ta staje się symbolem manifestantów, którzy – otrzymawszy impuls – próbują podważyć fundamenty politycznego systemu.

Kanunnikava maluje również monumentalną i opresyjną architekturę, znamienną dla totalitarnych reżimów. To już nie tylko Mińsk; to wszelkie aglomeracje świata, w których rządzą tyrani, manifestujący siłę swojej władzy poprzez budowę gmachów, związanych z aparatem kontroli. Seria wielkoformatowych obrazów Kanunnikavej ukazuje gigantyczne gmaszyska więzień, urzędów, ministerstw, punktów dowodzenia, central administracyjnych, archiwów oraz siedzib propagandowych mediów, o dachach najeżonych antenami i sprzętem transmisyjnym, nieustannie nadających orędzia dla narodu.

Na wielu płótnach powtarza się motyw nieprzeniknionej czerni, która nie tylko wypełnia okna przytłaczających gmachów, lecz także rozlewa się niczym smolista masa, konotująca zalewającą wszystko falę reżimu. Kanunnikava uruchamia w ten sposób medium malarstwa jako nośnik metaforycznych znaczeń, przekonująco spinając formę z treścią. Obok czerni, kolejnym leitmotivem jest malarska powierzchnia przypominająca lastryko. Kanunnikava podjęła ten motyw, wychodząc od morza ludzkich głów widocznych na fotografiach ukazujących demonstracje z lotu ptaka. Przedstawienie owego lastryka, stosowanego głównie do wylewki posadzek i schodów, lecz również do produkcji nagrobków, w malarstwie artystki staje się wieloznaczną metaforą: kojarzy się wszak nie tylko z wnętrzami oficjalnych budynków i płytami nagrobnymi, lecz również z widzianą z daleka i z góry manifestującą masą czy ze śnieżącym ekranem telewizora, gdy dyktatura niszczy niezależne media i odcina sygnał.

Sztuka artystki zaangażowanej – C. Kanunnikavej – nie dotyczy jednak jedynie Białorusi: w ogólności rysuje bowiem kondycję człowieka wobec machiny władzy. Potraktowanie wizerunku protestującego tłumu jak żywego, wielogłowego organizmu oraz wynajdywanie medium na nowo jako swego rodzaju judasza, dającego wgląd w mechanizmy reżimu, pozwalają na stawianie uniwersalnych pytań o miejsce i możliwości działania jednostki, w tym również artysty, wobec Historii.

Marta Smolińska

Ur. w 1988 roku w Poznaniu.

W roku 2012 obroniła dyplom licencjacki na Wydziale Malarstwa Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu. Promotorem dyplomu był prof. Józef Walczak.

W roku 2013 przebywała na stypendium programu Erasmus w Vilniaus Dailes Akademija w Wilnie. W roku 2014 ukończyła studia magisterskie na wydziale malarstwa Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu. Promotorem dyplomu magisterskiego był dr hab. Dominik Lejman. Mieszka i tworzy w Poznaniu oraz Mińsku na Białorusi.

Wystawy
2012 - Cóż za piękny, słoneczny dzień, Galeria Rzeźnia, Poznań.
2013 - 47 milisekund, Galeria Szyperska, Poznań.
2016 - Masa i władza, Galeria Wozownia, Toruń.

Wystawy zbiorowe
2014 - Love. Aids. Riot. Sex. III, Kunstquartier Bethanien, Berlin.
2014 - Nowy Obraz/Nowe Spojrzenie 2014, Poznań, Gorzów Wielkopolski.
2014 - Najlepsze Dyplomy 2014, Zbrojownia, Gdańsk.
2014 - Leszczyńskie Prezentacje 2014, Galeria MBWA Leszno.
2014 - Wystawa pokonkursowa Konkursu o stypendium im. Marii Dokowicz, Galeria Arsenał, Poznań.
2015 - Wystawa pokonkursowa Międzynarodowego Konkursu Malarskiego Fundacji Trzy Mosty, Pałac Sobańskich, Warszawa.

Nagrody i osiągnięcia
2014 - Nagroda główna w konkursie Nowy Obraz/Nowe Spojrzenie 2014
2014 - Udział w konkursie i wystawie Najlepsze Dyplomy 2014 w Gdańsku
2014 - Finalistka Konkursu o stypendium im. Marii Dokowicz 2014.
2014 - Wyróżnienie w Leszczyńskich Prezentacjach 2014
2015 - Finalistka Międzynarodowego Konkursu Malarskiego Fundacji Trzy Mosty
2015 - Organizacja i udział w międzynarodowej artystycznej aukcji dobroczynnej Save Lohvinau Auction na rzecz ocalenia niezależnej białoruskiej księgarni Lohvinau