Długa historia Konkursu Gepperta pokazuje, że malarstwo niezmiennie stanowi interesujące pole działań młodych artystów. Jako medium bywa przez nich negowane, niekiedy pełni rolę punktu wyjścia, czasem etapu przejściowego czy finalnego, lub też po prostu JEST. W tym ostatnim przypadku skupia zarówno twórców pielęgnujących tradycyjną formę, ale też stanowi teren intensywnej eksploracji nowości i dążeń do rozwoju dziedziny.
Poprzednie edycje pokazały, w jaki sposób młodzi artyści w Polsce przekraczają granice malarstwa, walczą z jego tradycyjną formą czy z podziałem obszaru sztuki na poszczególne media. Z drugiej strony, zaznajomiły publiczność z twórczością osób, które preferują klasyczną formę dyscypliny, nie odrzucając tradycji, a świadomie się w nią wpisując. Krótko mówiąc - śledząc rozwój Konkursu Gepperta można poznać całe spektrum postaw obecnych na arenie sztuki.
Tym razem pochylamy się nad postacią artysty. Próbujemy odpowiedzieć na pytanie, jaką rolę pełni on pośród dynamicznych procesów towarzyszących dzisiejszemu malarstwu. W jaki sposób definiuje medium i jak szuka własnego w nim miejsca? Co robi by nie popaść w bezrefleksyjne wpisywanie się w uznane schematy, poparte pustą rzemieślniczą maestrią, w przebrzmiałe postmodernistyczne „igranie z konwencjami” prowadzące do stagnacji i autokanibalizmu? Czy stać go na romantyczne uniesienia i bunty? Czy może jest głównie chłodnym analitykiem rynku sztuki? Czy rozwijając własną osobowość twórczą młody malarz skłonny jest zaryzykować, postawić wszystko na „rewolucyjną” kartę? Szukamy artystów, dla których u progu kariery motorem działania są rozkwit i rozwój malarstwa oraz chęć zaistnienia w tym procesie.
Postaramy się także przyjrzeć statusowi malarza w dzisiejszym społeczeństwie. Mit artysty-wybrańca, wieszcza i outsidera, powstały na początku XIX wieku i utrwalany w kolejnych dekadach jest, o dziwo, wciąż żywotny. Artysta ciągle posiada status „innego”, a sztuka współczesna boryka się z problemem niezrozumienia oraz z etykietą elitarnej, nieczytelnej i hermetycznej. Jednocześnie twórcy i kuratorzy usilnie starają się uczynić obszar swoich działań elementem życia codziennego, narzędziem poznawczym i sposobem komentowania rzeczywistości. Malarstwo ma opinię dziedziny potencjalnie bliskiej odbiorcom - można je kupić, zabrać do domu i z tej bezpiecznej pozycji analizować oraz kontemplować. Czy dzięki temu ma ono szansę być najbliżej publiczności? Czy odbiorcy dążą do obcowania z malarstwem? Na tle tych pytań hasło konkursu nabiera dwojakiego kontekstu: zadajemy pytanie nie tylko malarzom, ale także odbiorcom.
Malarstwo jest bez wątpienia obszarem ciekawym, dynamicznym, zmiennym, podlegającym kaprysom, modom i wpływom, ale także pamięci oraz retrospekcjom. Nie podąża w określonym kierunku i nie zawsze do przodu. Czasem rozchodzi się, zatacza kręgi, meandruje, wraca, tworzy ślepe uliczki, próbuje wydostać się na silę małymi przejściami, także przy pomocy innych dyscyplin. W każdym przypadku rozszerza formułę, anektuje przestrzeń, nowe rozwiązania i technologie. Zawsze niezmienione pozostają jego podstawy: forma oraz kolor. Spróbujmy więc zastanowić się, jak bardzo ewoluują rola oraz obraz twórcy na tle przeobrażeń samego medium.
Marta Borgosz, Alicja Klimczak-Dobrzaniecka
